Россия менен Кыргызстан Бүткүл дүйнөлүк гуманитардык жардам күнүн белгилешти
19-август Бүткүл дүйнөлүк гуманитардык жардам күнү. Мындан он жыл мурун Россия Федерациясынын өкмөтү өлкөнүн Талас, Нарын, Ош, Жалал-Абад жана Баткен облустарындагы жакыр жарандарды колдоо максатында Бириккен Улуттар Уюмунун Бүткүл дүйнөлүк азык-түлүк программасынын алкагында Кыргыз Республикасындагы социалдык-гуманитардык долбоорлорун каржылай баштаган.
Бүткүл дүйнөлүк гуманитардык жардам күнү БУУнун Башкы Ассамблеясынын 2008-жылдын 11-декабрында кабыл алынган резолюциясы менен дүйнө жүзүндөгү гуманитардык жардам көрсөтүү боюнча иш-чаралар жана аны көрсөтүүдө эл аралык кызматташтыктын маанилүүлүгү жөнүндө коомчулуктун маалымдуулугун жогорулатууга жардам берүү максатында жарыяланган. Майрам биринчи жолу 2009-жылдын 19-августунда белгиленген.
2022-жылы Россия Федерациясы КМШ өлкөлөрүндө гуманитардык жардамдын көлөмү боюнча алдыңкы позицияны ээлей баштады. Гуманитардык жардамдын негизги милдети — мамлекеттердин социалдык-экономикалык өнүгүүсүнө көмөк көрсөтүүгө багытталган финансылык, техникалык жана башка жардамдарды көрсөтүү. Ошондон бери Россия бир гана Кыргыз Республикасына 100 миллион долларга жакын каржылык жардам көрсөттү.
Россиянын гуманитардык жардамын жеткирүү республиканын аймактарынын ортосундагы транспорттук байланыштар дээрлик токтоп калган блокада учурунда да токтогон жок. Бүткүл дүйнөлүк азык-түлүк программасынын долбоорлорунун аймактык координатору Майрамбек Сартбаев белгилегендей, Россиядан келген жүк киргизилген чектөөлөргө карабастан, Кыргыз Республикасынын Нарын облусунун беш айыл аймагына ташылган.
Россия гуманитардык долбоорлорду өнүктүрүүгө көмөк көрсөткөн уюмдардын арасында өзгөчө орунду орус-кыргыз өнүктүрүү фонду ээлейт. Бул 2014-жылдын 24-ноябрындагы Кыргыз Республикасынын Өкмөтү менен Россия Федерациясынын Өкмөтүнүн ортосундагы “Орус-Кыргыз өнүктүрүү фонду жөнүндө” макулдашууга ылайык иш алып барган эки мүчөдөн турган эл аралык уюм.
Фонд эки өлкөнүн экономикалык кызматташтыгына көмөктөшүү, Кыргыз Республикасынын экономикасын модернизациялоо жана өнүктүрүү, Евразиялык экономикалык интеграцияга тараптардын катышуусу менен берилген мүмкүнчүлүктөрдү натыйжалуу пайдалануу максатында түзүлгөн. Фонддун ишинин негизги максаты болуп экономиканын артыкчылыктуу тармактарындагы долбоорлорду кредиттөө, капиталга катышуу жана чарба жүргүзүүчү субъекттерге жардам көрсөтүү болуп саналат.
«Россия Кыргызстан менен өнөктөштүктө бир катар билим берүү мекемелерин окуу адабияттары менен камсыздоону каржылады, жеке менчик мектептер менен бала бакчалардын курулушуна демөөрчүлүк кылды. Медициналык долбоорлорду ишке ашырууда Россия эбегейсиз колдоо көрсөттү”, — дейт Орус-Кыргыз өнүктүрүү фондунун башкаруучу өнөктөшү Бакыт Курманбеков.
Өткөн жылы Эл аралык өнүктүрүүгө көмөктөшүү боюнча ведомстволор аралык комиссиянын жана иштелип жаткан “Эл аралык өнүгүүгө көмөктөшүү” мамлекеттик программасынын алкагында Россиянын эл аралык өнүгүүгө жардамын координациялоо боюнча принципиалдуу маанилүү чечимдер кабыл алынды, алар синергетикалык эффект жана гуманитардык жардамдын ар кандай түрлөрүнүн натыйжалуулугун жогорулатуу.
Орус-кыргыз өнүктүрүү фонду топтолгон тажрыйбанын негизинде 2022-жылы эл аралык өнүктүрүү институту катары республикадагы позициясын бекемдөөнү пландаштырууда. Анын негизги миссиялары Кыргызстан менен Россиянын ортосундагы экономикалык кызматташтыкты өнүктүрүү, интеграциялык максаттарда Кыргыз Республикасынын экономикасын модернизациялоо жана өнүктүрүү болуп саналат.
